Dag lieve schrijf- en leesvrienden,
Het moment is daar: de eenmansjury van de Grote Schrijven met Ouariachi Prijsvraag (zie hier) heeft na lang beraad drie winnaars geselecteerd.
Het was een feest om jullie inzendingen te lezen en het liefst had ik ze, ongelogen, allemaal willen laten winnen, maar ik moest streng zijn: het ging om inzichten die je schrijverschap vooruit hebben geholpen.
Voor deze editie van Schrijven met Ouariachi geef ik graag het woord aan de winnaars.
Dennis Smit kwam met maar liefst een heel lijstje inzichten:
Dat ik als boodschappenbriefjesschrijver reageer op je prijsvraag, is mansplainend aanmatigend, maar ik geloof wel dat ik als levenslange veellezer waardevolle inzichten heb opgedaan voor het geval ik me zou wagen aan substantiëler werk. Een korte greep – veruit het belangrijkste bovenaan:
1. LEES! Lees steeds en eclectisch, van hagelslagverpakkingen en kinderversjes tot meesterwerken, fictie en non-fictie, maar leg infantiel en navelstaarderig werk weg. Maak kennis met verschillende stijlen en werelden: de geserreerde nuchterheid van Gerbrand Bakker, het weergaloze gehakkel van Wessel te Gussinklo, de gefnuikte architecten van Charlotte van den Broeck. Leer je aldus te verplaatsen in ‘de ander’.
2. Schets met weinig woorden een veelzeggende sfeer. Reik naar Joan Didion, Joseph Roth (of Philip, ook goed). Bakker: “‘Ik heb vader naar boven gedaan.” Gay Talese: “Frank Sinatra, holding a glass of bourbon in one hand and a cigarette in the other, stood in a dark corner of the bar between two attractive but fading blondes who sat waiting for him to say something.” Bordewijk: “Novemberochtend. De wind danste lomp om de hoeken.” Joris van Casteren, over een zoon die zijn ontbindende moeder in huis verstopt om zijn uitkering niet te verliezen: “Toen hij ging kijken zag hij dat moeder groter was geworden.” Alleen al in het woord ‘moeder’ zit veel opgesloten.
3. Besef dat je een lezerspubliek hebt of nastreeft. Buk nooit, maar hang evenmin de hermeticus uit. Vertrouw erop dat je lezers de bagage hebben om je verhaal verdere kleuring te geven.
4. Koppel scherpzinnigheid aan vrolijke relativering zonder banaal te worden – ziedaar Hilary Mantel. Korter gezegd: wees ook luchtig.
5. Kijk voorbij je eigen gelijk.
6. Schrap desgewenst de tips 2 t/m 5: die vloeien rechtstreeks voort uit het allesbepalende inzicht: lees, lees, lees.
Karen de Roo kwam met dit kernachtige, krachtig geformuleerde inzicht:
Verlies is een opperbeste inspiratiebron. Het verlangen naar iets onbereikbaars dat voor altijd verloren is scherpt de pen en maakt het mogelijk meedogenloze scènes geloofwaardigheid en diepte te geven. Het maakt niet uit of je rouwt over de dood van een ongeboren kind of gekweld wordt door het verdwijnen van een geliefde, zolang het verlies diep genoeg snijdt en een wonde maakt die weigert te helen kan je je pen eindeloos door de etter halen en blijven schrijven als een bezetene.
Marco Goedendorp noemt zich weliswaar bescheiden een ‘dagboekkrabbelaar’, maar hij stuurde een duidelijk inzicht in en durfde het zelfs aan om een intiem dagboekfragment te delen. Extra punten voor moed!
De grote prijsvraag van de vijftigste editie van Schrijven met Ouariachi heeft de opdracht een opvallend inzicht te beschrijven wat mij vooruit heeft geholpen in het schrijverschap. Nu ben ik maar een dagboekkrabbelaar die voornamelijk zijn emoties ventileert op het veilige papier van een persoonlijk dagboek. Maar wat mij een stap vooruit heeft geholpen zijn mijn gevoelens en de situatie van het voorval letterlijk te vertalen naar woorden zonder er teveel over na te denken. Hierdoor wordt het een rauw en droog verslag van de interne storm die woedt waaruit fragmenten ontstaan zonder gekunstel of pretenties.
Als voorbeeld een fragment waarin ik mijn gevoelens en situatie beschrijf na een hereniging met een turbulente liefde nadat we een paar maanden uit elkaar zijn geweest.
Er is weer contact, twee weken geleden zijn we gaan eten en al het gevoel was er nog. Ze is blijven slapen en we hebben seks gehad. Sindsdien is er dagelijks contact wat heel liefdevol en vertrouwd voelt maar ook anders. Zij is anders, meer in zichzelf. Rustig maar ook afwezig, een voelbare geremdheid ondanks dat ze zegt dat ze van mij houdt en heeft gemist.
Ik vind het allemaal maar verwarrend. Ze komt fysieke aandacht zoeken waarbij ze mij streelt en kust maar zodra het serieus richting seks gaat houdt ze de boot af. Ze fluistert in mijn oor dat ze nat van mij wordt en dat ze het lekker vindt dat ik haar aanraak maar ze wil geen seks. Vorige week donderdag heb ik haar klaargevingerd en ik voelde mij daarna gebruikt. Dit is ook niet wat ik wil, het voelt als een veroordeelde in de dodencel. Wachten op het onvermijdelijke lot van ons contact waarin ik word ingeruild voor een beter exemplaar en voor dood word achtergelaten.
Eigenlijk voel ik mij heel verdrietig, ze is er wel maar ook weer niet en ik mis haar.
Nogmaals dank aan alle inzenders.
De winnaars ontvangen spoedig hun exemplaar van Hilary Mantel’s Schrijver zijn — met dank aan Nelleke Geel van Meridiaan Uitgevers voor het beschikbaar stellen van de boeken.
Volgende week weer een reguliere aflevering van Schrijven met Ouariachi!
De jury kun je belonen voor het harde werk met een donatie of door over te schakelen op een ‘premium’ abonnement. Dan krijg je voor €5,- per maand (of een voordelige €50,- per jaar) toegang tot het hele archief én de schrijfcursus “Een verhaal in 10 weken”.
Tot volgende week!
Jamal